อาเรนท์ชวนเราตั้งคำถามว่า บุคคลแต่ละคนจะอ้างได้อย่างสมเหตุสมผลจริงหรือว่าเราสามารถอ้างว่ามี "ความจำเป็น" ที่ต้องทำตามคำสั่งของผู้บังคับบัญชา หรือคำสั่งของอำนาจเผด็จการเพื่อปฏิเสธความรับผิดชอบทางศีลธรรมและกฎหมายในกรณีที่การทำตามคำสั่งนั้นเป็นการละเมิดสิทธิและเสรีภาพของคนอื่น (เช่น กรณีที่ถูกสั่งให้ฆ่าชาวยิว) เพราะเรายังต้องถามต่อได้ว่า คำสั่งนั้น "ชอบธรรม" หรือไม่หรือคำสั่งนั้นมีสถานะเป็น "กฎหมาย" ได้หรือไม่ หากไม่ชอบธรรมหรือไม่มีสถานะเป็นกฎหมายได้ หน้าที่ของเราในฐานะปัจเจกบุคคลที่สามารถจะมี "สามัญสำนึก" ทางศีลธรรมก็คือ การปฏิเสธที่จะทำตามคำสั่งเช่นนั้นไม่ใช่หรือ
สุรพศ ทวีศักดิ์